İş Modeli Egzersizi

İş modeli Şablonu (Business Model Canvas)

Önceki yazıda iş modelinden ve onu şekillendirebilmek için kullanılabilecek bir kanvastan bahsetmiştik. (Önceki yazıya buradan erişerek göz gezdirebilirsiniz.) Şimdi de birlikte bir egzersiz yaparak konuyu pekiştirmek istedim.

Önce bir ürün fikri ile başlayalım. Hadi aklınızdan bir ürün tutun ;). Ben anlaşılır olması için salatalık soyacağı ile başlayacağım. “O neydi ya!” diyenler için şuraya bir görsel bıraktım.

Şimdi birlikte bu soyacağı nasıl ticarileştirebileceğimize iş modeli şablonu üzerinden bakalım.

1. Değer önerisi: İnsanlar bu salatalık soyacağını neden alır? Hayatlarını nasıl kolaylaştıracak? Bir düşünelim. Pek çok neden olsa da sanırım en temelde ince kabuklu sebzeleri soymayı kolaylaştırdığı için diyebiliriz. Tabi bir de rakiplerin önüne geçirecek destekleyici bir özellik de eklemeli, bunun için kabukların takılmadığı geniş ağızlı çelik bıçak tasarımını kullanacağım :)

2. Müşteriler: Öncelikle hedefimiz yemek yapan kişiler. Biraz daha alt segmentlere kıracak olursak evde kendi yemeğini yapanlar, profesyonel aşçılar, yemek yapma niyeti olanlar, kendi başına yaşayanlar vs. hepsi adaylarımız arasında. Soyacağın birim getirisi çok düşük olacaktır. Bu nedenle aşçılar için özel bıçaklı versiyonlar veya çeyize girmesi için özel tasarımlar yapmak ticari açıdan çok anlamlı gelmiyor. Tercihimi günlük kullanım için sıradan bir tasarımla evde kendi yemeğini yapan 25-45 yaş arası kişilerden yana kullanıyorum. İleride satış yaptıkça mikro segmentleri de görüp pazarlama tercihlerimi özelleştirebilirim.

3. Pazarlama ve müşteri edinim: Sanıyorum tanıtım yapacağım en verimli mecra sosyal medya olacaktır. Mutfak ve yemek alanındaki fenomenlerin ürünümü kullanmasını sağlayabilirim. Ayrıca sonraki adımda bahsedeceğim dağıtım kanalımdaki manav ve pazarcılara düşük maliyetli basılı reklam yerleştirebilirim.

4. Satış ve Dağıtım: Yaptığım işin birim getirisi çok düşük olduğundan ölçeklenebilmesi çok önemli. Bu nedenle kendim satmak yerine toplu satabileceğim bir dağıtım ağı kurmam gerekecektir. Alışılagelmiş bir distribütör ve bayi ağı tabi ki pahalı olacaktır. Bunun yerine hale gidip salatalık satan pazarcılara toptan olarak soyacakları satabilirim. Onlar da tezgahlarının yanına benim soyacağımı ekleyerek ek gelir oluşturabilirler.

5. Kaynaklar: Bu iş modelinin çalışması için gerekli tüm kaynaklar burada yer alıyor. Sosyal medya hesabı, para, ticari know how, depo alanı vs.

6. Temel Aktiviteler: İş modelindeki temel aktiviteler burada yer alıyor. Soyacakların çinden sipariş edilmesi, stoklanması, dağıtılması, muhasebe ve evrak işleri, sosyal medya postlarını natılması vs.

7. Temel Ortaklar: İş planının yürümesi için çoğunlukla farklı kişi ve şirketlerle ilişki içinde olmanız gerekir. Bugün ki örnek iş planımızda Çin’den ithal ettiğimiz firma, hal dükkanları, sosyal medya fenomenleri, muhasebecimizi bu alana yazabiliriz.

8. Gelir ve Gider Yapıları: Şablonun altında kalan 2 alana masraf oluşturan yapıları (sosyal medya pazarlama, stok tutma, nakliye, aracı komisyonları, vergi) ve gelir oluşturan yapıları (Toptan satışlar) yazıyoruz. Bu alanlar finans yönetimimizde odaklanmamız gereken yerleri hatırlatacak.

İş modeli şablonu vaka çalışması (business model canvas case study)

Son durumda benim şablonum yukarıdaki gibi oldu. Umarım faydalı olmuştur, yorumlarınızı bekliyorum.