Öğrenmenin Zorlu Patikası

Zorlu Patika

Ürün yönetimi veya başka bir iş, ne yapıyor olursanız olun önce uzmanlaşmanız sonra da öğrenmeye ve kendinizi güncellemeye durmaksızın devam etmeniz gerekir. Tabi bir konuda uzmanlaştınız ve sadece günceli takip etmekle ilgileniyorsanız şanslısınız, öğrenmenin zorlu patikasını çoktan aştınız demektir.

Hazırsanız öğrenme patikasında yolculuğa başlayalım. Öncelikle hangi derinlikte öğrenmeye ihtiyacınız olduğunu belirlemeniz gerekiyor. Bir konuda konuşulanları anlayacak kadar genel seviyede bilgi sahibi olmak isterseniz 10-50 saatlik bir çalışma işinizi görecektir. Ancak o konuda uzman olarak söz söylemek isterseniz Malcolm Gladwell’in Outliers kitabını baz alırsak 10.000 saate ihtiyacınız olacaktır.

Öğreneceğiniz düzeyi belirledikten sonra genel konsepti anlamaya çalışın. Örneğin bir mevzuat öğreniyorsanız hangi ihtiyaçtan dolayı hazırlandığını yürütmede hangi kurumların olduğunu, hangi alanı düzenlediğini var ise uyum tarihlerini öğrenebilirsiniz. Öğrenmek istediğini bir proje metodolojisi ise de yine hangi ihtiyaçtan ortaya çıktığı hangi sektörlerde kullanıldığı, bu konudaki en kabul görmüş kişi ve yayınları, temel olarak akışların nasıl olduğunu vs. genel çerçeveyi öğrenebilirsiniz.

Bunun ardından konuyla ilgil iözet video anlatımlarını yazılı kaynak taramalarını yapın. Gereken yerlerde notlar alın. Sonra okumayacak olsanız bile not almak bilginin akla girme hızını ve kalıcılığını arttırır. Bu aşamayı da tamamladığınızda Konuyla ilgili bir şeyler biliyorum seviyesinden, konuyu biliyorum seviyesine gelmiş bulunuyorsunuz. Yazması kolay ama bu noktada aslında artık konuya 50-100 saatlik bir emek verdiniz.

Bir sonraki adımda henüz pes etmediyseniz derinleşmeye başlıyoruz. Öğreneceğimiz alanı parçalara bölmek gerekiyor. (Nedenini aşağılarda açıklayacağım...) Bu bir mevzuat ise başlıkları ve içindeki kanunları gruplara bölebiliriz. Bir proje metodolojisi ise her bir adımı (planlama, tasarım, geliştirme, test vs.) her bir aşamayı parçalayabiliriz. Buna yapısal düşünme (structured thinking) deniyor. Böylece ilgili alanı kolay yutulabilen lokmalara ayırmış oluyoruz.

Tam bu noktada Dunning - Kruger etkisinden de bahsetmeliyim. Çünkü bu etki neden öğrenmenin tam da bu noktasında bırakmaya daha çok meyilli olduğumuzla ilgili ipuçları veriyor.

Dunning-Kruger Diagram

Yukarıda gördüğünüz grafikteki ilk zirve (mount stupid) tam da derinleşmeye başlayacağınız noktayı gösterir. Yani bir konudaki genel çerçeveyi öğrendiğimizde ve derinleşmeye başlayacağımızda önümüzdeki geniş bilgi vadisini de görmüş, öğrenmemiz gereken çok şey olduğunu (aynı zamanda cehaletimizi de :D ) farketmiş oluruz. Büyük vadiyi gördüğümüz bu noktadan sonra gittikçe çaresizliğe gömüldüğümüzü hissedeceğiz, zaten pes etme ihtimalinin en yüksek olduğu yerler de buralar. Bu nedenle öğreneceklerimizi parçalara ayırmak için yapısal düşünme (structured thinking) önemli. Bilgileri küçük lokmalar halinde sindirmek pes etme ihtimalimizi azaltırken, akılda kalıcılığı arttırıyor. Büyük resmin neresinde olduğumuzu bilerek aklımızdaki şablon ile ilerlemiş oluyoruz.

Öncesinde belirlediğiniz öğrenme derinliği çok ileri bir uzmanlık seviyeside değilse bu noktada bırakabilirsiniz. Biraz daha ilerlemek isterseniz ayırdığınız her bir parça için de biraz daha bilgi edinebilir öyle bırakabilirsiniz. Ya da aydınlanma eğrisinin (slope of enlightenment) sonuna kadar gidip iyice uzmanlaşabilirsiniz.

Sonuna kadar giderseniz: Ayırdığınız parçalardan her birini tamamladığınızda artık o konuda gittikçe uzmanlaştığınızı hissedeceksiniz. Bir noktadan sonra; sadece bir alandaki mevzuatı ya da yazılımsal bir aracı öğreniyorsanız 500 saat civarı (2-5 ay arası) ama hukuk ya da yazılım gibi meslek öğreniyorsanız 10.000 saat sonunda (3-6 yıl arası) artık daha az zorlanacağınız sadece aktüaliteyi takip etmeniz gereken bir platoya ulaşacaksınız. Yolculuğunuz tabi ki devam edecek ama artık ektiklerinizi biçme vakti de geldi tebrikler.

Öğrenmek için sağlıklı bir zihin onun için de sağlıklı bir beden şart. Herkese sağlıklı günler dilerim…

Not: Dunning-Kruger Effect grafiğindeki isimlendirmeler aklınıza takılmış olabilir. Fırsat bulursam bir başka yazıda bu etkinin detaylarını ele almayı düşünüyorum.